ดีบัว

ชื่อวิทยาศาสตร์ของสมุนไพรดีบัว : Nelumbo nucifera Gaertn.

ชื่อวงศ์ของสมุนไพรดีบัว : Nelumbonaceae

ชื่ออื่นของสมุนไพรดีบัว : บัวหลวง, บัว, สัตตบงกช, สัตตบุษย์, อุบล, โช้ค

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของสมุนไพรดีบัว :

           "ดีบัว" คือ ต้นอ่อนในเมล็ดบัวหลวง ดีบัวมีรูปร่างคล้ายสาก ยาว 1-1.5 เซนติเมตร ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 2 มิลลิเมตร มีใบอ่อน 2 ใบ ใบหนึ่งสั้น อีกใบหนึ่งยาว สีเขียวเข้ม หรือสีเขียวอมเหลือง ปลายใบม้วนเป็นรูปคล้ายลูกศร ต้นอ่อนตรง มีขนาดเล็กมากอยู่ระหว่างใบอ่อนทั้งสอง ยาวประมาณ 2 มิลลิเมตร โคนต้นสีเหลืองอ่อนหรือสีเหลืองอมเขียว รูปทรงกระบอกยาว 2-4 มิลลิเมตร เนื้อหนา เปราะ รอยหน้าตัดมีรูเล็กๆ จำนวนมาก ดีบัวไม่มีกลิ่น รสขมจัด

สรรพคุณของสมุนไพรดีบัว :
           ดีบัวช่วยบำรุงหัวใจ กินแล้วหัวใจชุ่มชื่น ในการศึกษาใหม่ๆ และประสบการณ์ในปัจจุบัน พบว่าดีบัวช่วยขยายหลอดเลือดหัวใจ ช่วยเพิ่มการไหลเวียนเลือด ช่วยบรรเทาอาการในโรคเส้นเลือดหัวใจตีบให้ดีขึ้น
           ดีบัวรสขมเป็นยาดีมาแต่ดั้งเดิมเพราะ ในรสขมมีสารกลุ่มอัลคาลอยด์หลายชนิด มีอยู่ชนิดหนึ่งชื่อ “เมธิลคอรีพอลลีน” (methylcorypalline) ออกฤทธิ์ขยายหลอดเลือดเลี้ยงหัวใจ ชาวบ้านบอกว่าดีบัวเป็นยาแก้โรคหัวใจที่ราคาถูกกว่ายาแผนปัจจุบันมาก เพราะหาง่ายให้ผลทางการรักษาดี นอกจากนี้ในการศึกษาทางเภสัชวิทยา ดีบัวมีฤทธิ์ช่วยให้นอนหลับดีด้วย

           ในประเทศอาเซียนจีนและอินเดีย ก็พบการใช้ประโยชน์จากดีบัวตรงกัน คือ ใช้สำหรับบำรุงหัวใจ บำรุงสมอง แก้ช้ำใน แก้กระหายน้ำ และหลอดลมอักเสบ
           ดีบัวยังช่วยแก้อาการหงุดหงิด นอนไม่หลับ การติดเชื้อในช่องปาก รักษานิ่วในถุงน้ำดี ลดความดันโลหิต บำรุงปอด ไต สายตา  แก้กระหายน้ำ แก้กระหายหลังอาเจียนเป็นโลหิต แก้น้ำกามเคลื่อนขณะหลับ(ฝันเปียก) เมื่อหายก็สามารถหยุดกินได้

รูปแบบและขนาดวิธีใช้ของสมุนไพรดีบัว :

           ใช้ดีบัวแบบแห้งหรือผง ปริมาณ 1.5-6 กรัม นำไปต้มดื่ม