ย้อมผ้าสีดำ ด้วยสมุนไพรมะเกลือ

ย้อมผ้าสีดำ ด้วยสมุนไพรมะเกลือ

การย้อมผ้าด้วยสมุนไพรเป็นอีกหนึ่งภูมิปัญญาพื้นบ้านที่ควรค่าแก่การสืบทอดและเผยแพร่ เป็นอีกหนึ่งทางเลือกสำหรับคนที่จะหลีกเลี่ยงสารเคมี

ในยางของมะเกลือนั้น คือปัจจัยสำคัญที่จะทำให้ผ้าเป็นสีดำ
ตามหลักวิทยาศาสตร์ ในยางของมะเกลือมีสารไดออสไพรอลไดกลูโคไซด์ (diospyrol-diglucoside) ซึ่งจะถูกอ๊อกซิไดซ์ได้ง่าย เมื่อสัมผัสกับอากาศ กลายเป็นสารไดออสไพรอล (diospyrol) ซึ่งมีสีดำมีสรรพคุณช่วยให้ย้อมผ้าติดทนดี

วิธีย้อม

นำผลมะเกลือที่แก่จัดมาตำโดยจะตำให้ละเอียดพอประมาณและนำไปผสมกับน้ำ ในอัตราส่วน 10 ครกต่อน้ำ 1กะละมัง ในขั้นตอนนี้ต้องใช้ความระมัดระวังเป็นอย่างมาก เพราะน้ำย้อมจากมะเกลือเป็นอันตรายต่อดวงตา เทลงในภาชนะที่จะใช้ย้อม ต้มกับ นํ้าให้เดือด นำผ้าที่จะย้อมใส่ลงไปต้มนาน 10-15 นาที แช่น้ำนั้นทิ้งไว้ 1 คืน จึงนำผ้าขึ้นผึ่งให้แห้ง บางคนนิยมใช้สมุนไพรกะเม็งตำรวมกับผลมะเกลือใช้ย้อมผ้า จะทำให้ผ้าที่ย้อมได้มีคุณภาพดียิ่งขึ้น

ข้อควรระวัง

สีที่ได้จากน้ำย้อมยังติดง่ายและติดทนนานอีกด้วย จึงต้องใส่ถุงมือและเสื้อผ้าที่สามารถเลอะเทอะได้ การย้อมผ้าด้วยมะเกลือนั้นไม่ยากแต่ต้องใช้เวลานาน เพราะสีผ้าจะไม่ติดในครั้งเดียว หากย้อมเสร็จหนึ่งครั้งก็ต้องนำไปผึ่งแดดและนำมาย้อมใหม่ ย้อมน้ำแรกๆ มีสีเหลือง แต่เมื่อตากให้แห้งจะมีสีเขียว และจะต้องทำวิธีนี้วนไปวนมาซ้ำๆ กัน 5-6 ครั้ง ก็จะได้สีดำสนิทตามที่ต้องการ เมื่อย้อมหลายหนจนสีติดดีแล้ว สีจะไม่ตก ยิ่งถูกแดดยิ่งดำ ผ้าที่ย้อมจะมีคุณภาพดี นอกจากนั้นยังทำให้เนื้อผ้าหนาขึ้น เพราะในผลมะเกลือมีสารรสฝาด ผ้าแพรที่ย้อมด้วยมะเกลือจะได้เนื้อแพรที่ดำเป็นมันสวยงามไม่ต้องพึ่งสารเคมี และ ไม่ทำให้เกิดมลภาวะต่อสิ่งแวดล้อม

"ธรรมชาตินั้นมหัศจรรย์ยังมีอะไรอีกมากมายที่ไม่ต้องพึ่งสารเคมี"

ดูราคา สมุนไพรแบบแห้ง ลูกมะเกลือ