สมุนไพรเบญกานี

สั่งซื้อ สมุนไพรแบบแห้ง เบญกานี

เบญกานี ชื่อสามัญ Nutgall

เบญกานี ชื่อวิทยาศาสตร์ Quercus infectoria G.Olivier จัดอยู่ในวงศ์ก่อ (FAGACEAE)

สมุนไพรเบญกานี มีชื่อเรียกอื่นว่า ลูกเบญกานี, ลูกเบญจกานี, หมดเจียะจี้ (จีนแต้จิ๋ว), หม้อสือจื่อ (จีนกลาง) เป็นต้น

สรรพคุณหลักๆ ของลูกเบญกานี อ้างอิงตามตำราแพทย์แผนไทย ก็คือ

มีรสฝาด ช่วยในการสมานบาดแผลได้ดี แก้บิดปวดเบ่ง ปิดธาตุ แก้ท้องร่วง แก้ปวดมดลูก

และในประกาศกระทรวงสาธารณะสุข เรื่องยาสามัญประจำบ้านแผนโบราณ พ.ศ.2556 ได้ประกาศให้ยาแผนโบราณตามตำรับยาทาแก้ลิ้นเป็นฝ้า ต้องมีลูกเบญกานีเป็นตัวยาตรงด้วย

และอ้างอิงจาก รางวัลนักวิจัยดีเด่นแห่งชาติ ประจำปี 2557 สาขาเกษตรศาสตร์และชีววิทยา

ของ ศ.ดร.ศุภยางค์ วรวุฒิคุณชัย คณะเกษตรศาสตร์และชีววิทยา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์

ที่ศึกษาถึงฤทธิ์ในการต้านเชื้อแบคทีเรีย ต้านการอักเสบได้ดี รวมถึงเชื้อที่ดื้อยาปฎิชีวนะ

และได้ประยุกต์ใช้ลูกเบญกานี นำมาทำเป็นน้ำยาล้างแผล สำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวาน ซึ่งจากการทำลองรักษา ได้ผลดีมาก บาดแผลหายเร็ว แผลแห้ง ลดการอักเสบ เจ็บปวดแผล

ลักษณะของเบญกานี

    เบญกานีเป็นรังของผึ้งชนิดหนึ่งCynips-gallaetinctoriae-Olevier (คือผึ้งชนิด Quercus infectoria G.Olivier แต่ข้อมูลจากพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานระบุว่าเบญกานีเกิดจากการวางไข่ของแมลงชนิด Cynips tinctoria) โดยผึ้งชนิดนี้จะเข้าไปวางไข่บนต้น Quercus infectoria G.Olivier เมื่อผึ้งเจริญเติบโตเต็มที่จนเป็นผึ้งสมบูรณ์แล้วก็จะบินออกจากรังไปและทิ้งรังไว้ ซึ่งรังผึ้งชนิดนี้เองที่ถูกนำมาทำเป็นยา โดยเรียกว่า “เบญกานี” หรือ “เบญจกานี” โดยรังผึ้งดังกล่าวจะมีลักษณะเป็นก้อนแข็งค่อนข้างกลมสีน้ำตาลเข้มหรือสีน้ำตาลอมเทา ด้านหนึ่งจะมีขั้วลักษณะคล้ายกับจุกขนาดเล็ก ผิวขรุขระมันเงา มีรูพรุนเข้าไปข้างในได้ มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1-2.5 เซนติเมตร บางครั้งพบซากของตัวอ่อนอยู่ภายใน โดยต้นไม้ชนิดนี้ส่วนมากแล้วจะพบได้ที่ประเทศอิหร่าน ตรุกี และประเทศกรีก

    ส่วนตามความหมายของพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ ได้ให้ความหมายของคำว่า “เบญกานี” ไว้ว่า เบญกานีคือชื่อเรียกก้อนแข็ง ๆ ที่เกิดตามใบของไม้ก่อชนิด Quercus infectoria Oliv. ในวงศ์ FAGACEAE เกิดจากการวางไข่ของแมลงชนิด Cynips tinctoria เบญกานีมีรสฝาดจัด ใช้ทำยาได้ เราเรียกว่า “ลูกเบญกานี“

สรรพคุณของลูกเบญกานี

    รังแห้งหรือลูกเบญกานี มีรสขมฝาด เป็นยาร้อนเล็กน้อย ออกฤทธิ์ต่อปอด ม้าม และไต ใช้เป็นยาแก้ไอเป็นเลือด หลอดลมอักเสบ

    ใช้แก้อาการปวดฟัน ด้วยการใช้เบญกานีนำมาเผาไฟให้เกรียม แล้วบดเป็นผง ใช้ทาบริเวณที่เป็นแผล

    ช่วยรักษาปากหรือลิ้นเป็นแผล ด้วยการใช้เบญกานีนำมาเผาไฟให้เกรียม แล้วบดเป็นผง ใช้ทาบริเวณที่เป็นแผล แก้ปากเป็นแผล แก้ละอง ให้ละลายน้ำลูกเบญกานีแล้วนำมาฝนทาปาก

    ใช้เป็นยาแก้ลิ้นเป็นฝ้า

    ช่วยแก้อาเจียน

    ช่วยบรรเทาอาการท้องเสีย

    ใช้เป็นยาแก้อาการท้องร่วง ท้องเสีย

    ช่วยแก้บิดปวดเบ่ง

    ใช้เป็นยาแก้บิดมูกเลือด ถ่ายเป็นเลือด ด้วยการใช้เบญกานี 35 กรัม นำมาบดให้เป็นผง แล้วทำเป็นยาลูกกลอนขนาดเท่ากับเม็ดถั่วเหลือง ใช้รับประทานครั้งละ 10 เม็ด วันละ 2-3 ครั้ง

    ช่วยรักษาริดสีดวงภายใน ด้วยการนำเบญกานีมาเผาไฟให้เกรียม แล้วนำมาบดเป็นผงทำเป็นยาเม็ดลูกกลอน หรือบดให้เป็นผงชงกับน้ำรับประทาน

    ใช้เป็นยาห้ามเลือดภายใน แก้อาการตกเลือด

    ใช้เป็นยาแก้น้ำอสุจิเคลื่อนโดยไม่รู้ตัว

    ช่วยแก้อาการปวดมดลูก

    ใช้เป็นยาสมานแผลสด ห้ามเลือด ด้วยการนำเบญกานีมาบดเป็นผงทา แล้วใช้ทาบริเวณที่เป็นแผล

    เบญกานีเป็นสมุนไพรที่จัดอยู่ในตำรับ “ยามันทธาตุ” โดยในตำรับยาจะประกอบด้วยลูกเบญกานีและสมุนไพรอื่น ๆ อีกหลายชนิด ซึ่งตำรับยานี้มีสรรพคุณเป็นยาแก้ท้องขึ้นท้องเฟ้อ แก้ธาตุไม่ปกติ

หมายเหตุ : การใช้สมุนไพรเบญกานีตาม ให้ใช้ครั้งละ 6-15 กรัม นำมาต้มกับน้ำรับประทาน หรือใช้ร่วมกับตัวยาชนิดอื่นๆ ในตำรับยาตามที่ต้องการ ส่วนการใช้เป็นยาภายนอก ให้นำเบญกานีมาบดเป็นผงทา ใช้ทาบริเวณที่เป็นแผล

ข้อควรระวังในการใช้เบญกานี

    สำหรับผู้ที่เป็นบิดถ่ายแล้วมีอาการแสบร้อน และผู้ที่มีอาการท้องผูก ห้ามรับประทานสมุนไพรชนิดนี้